ခရစ်ယာန်တို့ မကျူးလွန်သင့်သော God-of-the-gaps fallacy

God-of-the-gaps-fallacy နှင့် သမိုင်းထဲမှ သင်ခန်းစာများ

ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာဆိုလျှင် လျှပ်စီးလက်၊ မိုးချိန်းပြီး မိုးအော်သံများပါလာပြီဆိုလျှင် မိဘများက ကလေးများကို “ဒေဝေါကြီး .. လာပြီ။ ဒေဝေါကြီး .. လာပြီ။ အိမ်ထဲမြန်မြန်ဝင်ကြ” ဟူ၍ ခြောက်လှန့်ပြောဆိုလေ့ရှိသည်။ ငယ်ငယ်ကတော့ ဘာရယ်မဟုတ်၊ ကျွန်ုပ်တို့ ကြောက်ပြီး အိမ်ထဲပြေးဝင်ကြသည် မဟုတ်ပါလား။ သိပ်မကြာပါ​ .. မိုးများ၊ လေများထန်လာပါလေရော။ ထိုသို့အားဖြင့် ကလေးများ၏စိတ်ထဲတွင် “ဒေဝေါ” ဟူသည့်အရာကို ပုဂ္ဂိုလ်တပါးပါး ဖြစ်မည်ဟု ထင်မှတ်လာပြီး သူလာလျှင် အိမ်ထဲပြေးဝင်ကြရမည်ကို အလိုလိုနားလည်သွားသည်။ အမှန်မှာ မိဘများက ကလေးများ မိုးမိကာ အအေးပတ်ပြီး နေမကောင်းဖျားနာဖြစ်မည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ထိုသို့ ခြောက်လန့်ခြင်းသာဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ကလေးများအတွက်တော့ “ဒေဝေါကြီး” သည် God-of-the-gaps ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ မိုးရွာ၊ လေထန်ခြင်းသည် ဒေဝေါကြောင့်ဖြစ်မည်၊ ဒေဝေါလာသောကြောင့် စသဖြင့်ပေါ့။ အဘယ့်ကြောင့် မိုးရွာ၊ လေထန်သည်ကို မသိနားမလည်သေးသော ကလေးများအတွက်တော့ “ဒေဝေါကြီး” သည် အစားထိုးဖြည့်တင်းခံရသောအရာဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ထိုသို့အရွယ်ရောက်လာသည်နှင့် ကျောင်းနေကြရသောအခါ ကျောင်းသင်ခန်းစာပါသိပ္ပံဘာသာရပ်တွင် ရာသီဥတုဖြစ်ပေါ်လာပုံနှင့် အဘယ့်ကြောင့် မိုးရွာသွန်းရသည်ကို သိနားလည်လာသည့်အခါ “ဒေဝေါကြီး” သည် မိုးလေသည်းထန်ရခြင်း၏ အကြောင်းရင်း မဟုတ်ဘဲ သဘာဝဖြစ်စဉ် (Natural Phenomena) ကြောင့်သာ မိုးရွာသွန်းရခြင်းဖြစ်ကြောင်းကို သိနားလည်သွားတော့သည်။

ကလေးများသာ မဟုတ်၊ အရွယ်ရောက်ပြီး လူကြီးများသည်လည်း သဘာဝသတ္တလောကြီးနှင့်ပတ်သက်၍ ထာဝရဘုရားသခင် သို့မဟုတ် နတ်ဘုရား သို့မဟုတ် အတိတ်ဘဝကံ စသည်တို့ကို အစားထိုးဖြည့်တင်းပြီး မိမိတို့ မသိနားမလည်ခြင်းများအတွက် လူ့သမိုင်းတွင် ဆင်ခြေများစွာပေးခဲ့ကြလေသည်။ ဥပမာ မိုးရွာသွန်းခြင်း၊ မိုးကြိုးပစ်ခြင်းသည် ဘုရားသခင်က ကိုယ်တော်၏ တန်ခိုးတော်ဖြင့် တိုက်ရိုက်ဖန်ဆင်းထိန်းချုပ်ထားခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ထင်မှတ်ခဲ့ကြသည်။ အခြားသော သာဓကမှာ ဂရိနှင့် ရောမတို့၏ ဒဏ္ဍာရီလာ နတ်ဘုရားများ ဖြစ်သည်။ လူ့သမိုင်းတွင် အီဂျစ်၊ ဂရိနှင့် ရောမတို့၏ စာပေယဉ်ကျေးမှုများ၊ နတ်ဘုရားကိုးကွယ်ယုံကြည်မှုများနှင့် ဒဏ္ဍာရီပုံပြင်များတို့သည် အလွန်လူကြိုက်များထင်ရှားခဲ့ဖူးပါသည်။ ထိုအထဲမှ လူသိများသောအရာမှာ ဂရိနတ်ဘုရား ဇူးစ် (Zeus) နှင့် ရောမနတ်ဘုရား ဂျူပီတာ (Jupiter) တို့ဖြစ်သည်။ ရှေးလူကြီးများသည် မိုးရွာသွန်းခြင်း၊ လေမုန်တိုင်းတိုက်ခြင်းနှင့် မိုးကြိုးပစ်ခြင်းတို့သည် Zeus နတ်ဘုရား အမျက်တော်ထွက်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ ရောမတို့သည်လည်း ထိုနည်း၎င်းပင်။ အကြောင်းမှာ သူတို့၏ ယုံကြည်မှုတွင် ဂရိအခေါ် Zeus နှင့် ရောမအခေါ် Jupiter တို့သည် ကောင်းကင်နှင့် မိုးကြိုးလျှပ်စီးတို့၏ နတ်ဘုရား ဖြစ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် Zeus နှင့် Jupiter နတ်ဘုရားတို့သည် ရှေးလူကြီးတို့အတွက် gods-of-the-gaps (သဘာဝတရားနှင့် ပတ်သက်၍ မိမိတို့ မသိနားမလည်ခြင်းများအတွက် အစားထိုးဖြည့်တင်းထားသော နတ်ဘုရားများ) ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ မိုးရွာသွန်းခြင်း၊ မိုးကြိုးပစ်ခြင်းသည် အဘယ့်ကြောင့်ဖြစ်ရသည်ကို ထိုခေတ်အခါက ရှေးလူကြီးများ မသိနားမလည်ခဲ့သောကြောင့် ထိုသို့ ဖြစ်ရခြင်းသည် နတ်ဘုရားများ အမျက်တော်ထွက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု အကြောင်းပြချက်ပေးခြင်းသည် gods-of-the-gaps fallacy ယုတ္တိအမှားကို ကျူးလွန်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ခရစ်ယာန်တို့၏ သမ္မာကျမ်းစာတော်မြတ်တွင်လည်း ထာဝရဘုရားသခင်သည် ဥတုရာသီစက်ကွင်းများကို တန်ခိုးတော်နှင့် တိုက်ရိုက်ထိန်းချုပ်ထားကြောင်းရှင်းရှင်းလင်းလင်းဖော်ပြထားပေသည်။ ကျမ်းချက်အများအပြားတွင်လည်း မိုးရွာသွန်းခြင်းနှင့် မိုးခေါင်ခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းတရားသည် ဘုရားသခင်သာဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားပြန်ပါသည်။ ထိုကျမ်းချက်များမှာ …



“သင် တို့ သည် စ ပါး၊ စ ပျစ် ရည်၊ ဆီ တို့ ကို စု သိမ်း စေ ခြင်း ငှာ အ ရင် မိုး၊ နောက် မိုး တည်း ဟူ သော သင် တို့ ပြည် နှင့် ဆိုင် သော မိုး ရေ ကို ငါ ပေး မည်။ သင် တို့ သည် ဝ စွာ စား ရ မည် အ ကြောင်း၊ သင် တို့ တိ ရ စ္ဆာန် များ အ ဖို့ လွင် ပြင်၌ မြက် ပင် ကို ငါ ပေါက် စေ မည်။ သင် တို့ သည် မိ စ္ဆာ ဒိ ဌိ အ ယူ ကို စွဲ၍ လမ်း မ လွဲ၊ အ ခြား တစ် ပါး သော ဘု ရား တို့ ကို ဝတ် ပြု၊ ကိုး ကွယ် ခြင်း နှင့် ကင်း လွတ် မည် အ ကြောင်း၊ ကိုယ် ကို ကိုယ် သ တိ ပြု ကြ လော့။ သို့ မ ဟုတ် ထာ ဝ ရ ဘု ရား သည် အ မျက် တော် ထွက်၍ မိုး မ ရွာ၊ မြေ၏ အ သီး အ နှံ ကို မ ဖြစ် စေ ခြင်း ငှာ၊ မိုး ကောင်း ကင် ကို ပိတ် တော် မူ မည်။ ထာ ဝ ရ ဘု ရား ပေး တော် မူ သော ကောင်း မွန် သော ပြည်၌ သင် တို့ သည် အ လျင် အ မြန် ပျောက် ပျက် ကြ လိမ့် မည်။”
တ ရား ဟော ရာ ကျမ်း။ ၁၁ : ၁၄ – ၁၇

ဘု ရား သ ခင် သည် ကြီး သော အ မှု၊ စစ်၍ မ ကုန် နိုင် သော အ မှု၊ ရေ တွက်၍ မ ဆုံး၊ အံ့ ဩ ဖွယ် သော အ မှု တို့ ကို ပြု တော် မူ၏။ မြေ ပေါ် မှာ မိုး ရွာ စေ သ ဖြင့် လယ် တို့၌ ရေ ကို ပေး တော် မူ၏။”
ယော ဘ ဝ တ္တု။ ၅ : ၉ – ၁၀

“မိုး ကောင်း ကင် အောက်၌ အ နှံ့ အ ပြား လွှတ်၍၊ မြေ ကြီး စွန်း တိုင် အောင် လျှပ် စစ် ပြက် စေ တော် မူ၏။ လျှပ် စစ် ပြက် ပြီး မှ အ သံ တော် ထွက်၏။ ဘုန်း အာ နု ဘော် တော် အ သံ နှင့် မိုး ချုန်း တော် မူ၏။ အ သံ တော် မြည် သော အ ခါ မိုး သက် မုန် တိုင်း ကို ချုပ် တည်း တော် မ မူ။ အံ့ ဩ ဖွယ် သော အ ခြင်း အ ရာ ပါ လျက်၊ ဘု ရား သ ခင် သည် အ သံ တော် နှင့် မိုး ချုန်း တော် မူ၏။ ကြီး သော အ မှု ငါ တို့ နား မ လည် နိုင် သော အ မှု တို့ ကို ပြု တော် မူ၏။ မြေ ပေါ် မှာ ဖြစ် စေ ဟု မိုး ပွင့် ကို လည်း ကောင်း၊ သုန် ဖျင်း သော မိုး ရေ နှင့် တန် ခိုး တော် ကြောင့် ပြင်း ထန် သော မိုး ရေ ကို လည်း ကောင်း မိန့် တော် မူ၏။”
ယော ဘ ဝ တ္တု။ ၃၇ : ၃ – ၆

“သာ သ နာ ပ လူ တို့ ကိုး ကွယ် သော ရုပ် တု ဆင်း တု တို့ တွင်၊ မိုး ရွာ စေ နိုင် သော သူ ရှိ ပါ သ လော။ မိုး သည် အ လို လို ရွာ နိုင် ပါ သ လော။ အ ကျွန်ုပ် တို့ ဘု ရား သ ခင် ထာ ဝ ရ ဘု ရား၊ ကိုယ် တော် သာ လျှင် တတ် နိုင် တော် မူ သည် မ ဟုတ် လော။ သို့ ဖြစ်၍၊ ကိုယ် တော် ကို မျှော် လင့် လျက် နေ ပါ မည်။ ကိုယ် တော် သည် အ လုံး စုံ တို့ ကို ဖန် ဆင်း သော ဘု ရား ဖြစ် တော် မူ၏။”
ယေ ရ မိ အ နာ ဂ တ္တိ ကျမ်း။ ၁၄ : ၂၂

“မြေ ကြီး စွန်း မှ မိုး တိမ် တို့ ကို တက် စေ တော် မူ၏။ မိုး နှင့် တ ကွ လျှပ် စစ် ကို ဖန် ဆင်း တော် မူ၏။ ဘ ဏ္ဍာ တော် တိုက် ထဲ က လေ ကို ထုတ် တော် မူ၏။”
ဆာ လံ ကျမ်း။ ၁၃၅ : ၇

အခြားသော ကျမ်းချက်များလည်း ရှိပါသေးသည်။ ယခုဆောင်းပါးအတွက် ဤမျှလောက် ဖော်ပြလျှင် လုံလောက်မည်ဟု ထင်ပါသည်။ ဒီကျမ်းစာများကို ဖတ်သည့်အခါ ၂၀ ရာစုက လူတဦး သို့မဟုတ် ၂၁ ရာစုက လူတဦးကဲ့သို့ မယူဆထားဘဲ မိမိကိုယ်ကို လေယာဉ်များ၊ ဂြိုလ်တုများလည်း မရှိသေး၊ ခေတ်သစ်သိပ္ပံနည်းပညာလည်း မထွန်းကားသေးသည့် အချိန်ကာလတခုတွင် အသက်ရှင်ခဲ့ဖူးသည့် ထိုခေတ်အခါက လူတဦးကဲ့သို့ ခဏလောက်ရှုမြင်ပြီး ဖတ်ကြည့်ပါ။ ဤကျမ်းချက်များ ဖတ်ပြီးသည့်နောက် အဘယ့်ကြောင့် မိုးရွာသွန်းရသနည်း၊ အဘယ်ကြောင့် လျှပ်စီးလက်ရသနည်း၊ မိုးချုန်းရသနည်း ဟူသည့် မေးခွန်းများကို ဖြေကြည့်ပါ။ သင်၏ အဖြေမှာ ထိုအရာများကို တိုက်ရိုက်ဖြစ်ပေါ်စေသည့် အကြောင်းရင်းမှာ ထာဝရဘုရားသခင်ပင် ဖြစ်သည်ဟူ၍ပြန်လည်ဖြေဆိုလိမ့်မည်ဟု ကျွန်ုပ်ယုံကြည်ပါသည်၊​ စာရေးသူဆိုလျှင်လည်း ထိုကဲ့သို့ပင် ထင်မှတ်ခဲ့ပေလိမ့်မည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် သမ္မာကျမ်းစာထဲမှာ ထိုအတိုင်း ရေးထားသောကြောင့် (BIBLICAL) ဖြစ်ပါသည်။ အချို့က ချက်ခြင်းစောတက တက်ပေလိမ့်မည်။ ဒီကျမ်းချက်တွေကို ဒီလို နားလည်ရမှာ မဟုတ်ဘူး၊ ဟိုလို အနက်ပြန်ရမှာ စသဖြင့်ပေါ့။ ထိုကဲ့သို့ “ဟိုလိုအနက်ပြန်ရမယ်၊​ ဒီလိုအနက်ပြန်ရမယ်” ဟု သုံးသပ်နေခြင်းကိုက သင်သည် ယနေ့ ခေတ်ကာလ၏ သိပ္ပံဆိုင်ရာဗဟုသုတသော်လည်းကောင်း မိုးလေဝသဆိုင်ရာ ဗဟုသုတသော်လည်းကောင်း အတိုင်းအတာတခုထိ လွှမ်းမိုးထားခြင်းခံရပြီးဖြစ်သည့်အတွက် သင့်ရဲ့ မသိစိတ်ကနေ “ဒီလို အနက်ပြန်တာကတော့ မမှန်ဘူး၊ ဟိုလို အနက်ပြန်မှ မှန်မယ်” ဟု သုံးသပ်နေခြင်းဖြစ်ပါသည်။​ ထို့ကြောင့်ပင် မိမိကိုယ်ကို ၂၀ ရာစုက လူတဦး သို့မဟုတ် ၂၁ ရာစုက လူတဦးကဲ့သို့ မယူဆထားဘဲ မိမိကိုယ်ကို ရှေးခေတ်ကာလတွင် အသက်ရှင်ခဲ့ဖူးသည့် လူတဦးကဲ့သို့ ခဏလောက်ရှုမြင်ပြီးမှ ထိုကျမ်းချက်များ ဖတ်ကြည့်ဖို့ရန် စာရေးသူ စကားပလ္လင်ခံခဲ့ပါသည်။

ရှေးယခင်ကလူများသည် ဂြိုလ်ပတ်လမ်းများ၏ သဘောသဘာဝကို မသိနားမလည်သေးသည့်အခါ လသည် ကမ္ဘာအား လှည့်ပတ်နေခြင်း၊ ဂြိုလ်များသည် နေ (Sun) အား စည်းချက်ညီညီ စနစ်တကျ လှည့်ပတ်နေခြင်း (Solar System) သည် ထာဝရဘုရားသခင်၏ တန်ခိုးတော်၊ လက်တော်အားဖြင့် တိုက်ရိုက်ထိန်းချုပ်လည်ပတ်စေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု အကြောင်းပြချက်ပေးကာ God-of-the-gaps fallacy ကို နှစ်ပေါင်းများစွာ ကျူးလွန်ခဲ့ကြဖူးသည်။ မိမိတို့ မသိနားမလည်ခြင်းများအတွက် သို့မဟုတ် တစုံတယောက်နှင့် ဆွေးနွေးငြင်းခုန်နေချိန်ကာလတွင် သိပ္ပံပညာမှ မရှင်းပြနိုင်သေးသည့် အရာများအတွက် အကောင်းဆုံးနှင့် အသင့်တော်ဆုံးဖြေရှင်းချက်​ (The best explanation) မှာ ဘုရားသခင်(God) ပင်ဖြစ်သည်ဟု လွှဲချကြလေတော့သည်။ ထိုအရာသည် ယုတ္တိအမှားဖြစ်ပေသည်။ ဘုရားသခင်သည် ဖန်ဆင်းရှင်ထာဝရဘုရားဖြစ်ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ ယုံကြည်ကြသည်။ စာရေးသူလည်း ယုံကြည်ပြီးဖြစ်သည်။ သို့သော် အထက်ပါ ဂြိုလ်ပတ်လမ်းများနှင့် ပတ်သက်၍ ဘုရားသခင်က ကိုယ်တော်၏လက်တော်အားဖြင့် တိုက်ရိုက်ထိန်းချုပ်ထားခြင်း သို့မဟုတ် ဘုရားသခင်ကိုယ်တော်တိုင် တိုက်ရိုက် ပါဝင်ပတ်သက်ဆက်နွယ်နေခြင်း မရှိကြောင်း ယနေ့တွင် ကျွန်ုပ်တို့ သိနားလည်ပြီးဖြစ်ပါသည်။ အမှန်မှာ မိုးရွာသွန်းခြင်းသည် ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာများမှ ရေများသည် နေအပူရှိန်ကြောင့် အခိုးအငွေ့ပြန်ကာ မိုးတိမ်များဖြစ်ပေါ်ပြီး အောက်သို့ ပြန်ကျလာခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ထိုအချင်းအရာကို မြန်မာနိုင်ငံ၏ ၇ တန်း ပထဝီဖတ်စာအုပ်တွင်ပင် ပြန်လည် ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်သည်။ ထို့အပြင် လသည် ကမ္ဘာပေါ်သို့ ကျမလာခြင်း၊ ဂြိုလ်များသည်လည်း နေထဲသို့ ဝင်မသွားဘဲ နေမင်းအား ဟန်ချက်ညီညီ လှည့်ပတ်နေခြင်း၏ အကြောင်းရင်းမှန်မှာလည်း ဒြပ်ဆွဲအား (The Force of Gravity) ကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဒြပ်ဆွဲအားကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ထင်ရှားကျော်ကြားသူမှာ အားလုံးသိကြပြီးဖြစ်သည့် ဆရာကြီး Issac Newton ပင် ဖြစ်ပါသည်။

ဆရာကြီး Issac Newton သည် ဒြပ်ဆွဲအား (The Force of Gravity) ကို လူတို့နားလည်ရန် သူရှင်းပြလေ့ရှိသည့် သူ၏ သင်္ချာညီမျှခြင်း (Mathematical Equation) များဖြင့် စာရွက်နဲ့ ခဲတံကိုသာ (ကျွန်ုပ်တို့ခေတ်ကဲ့သို့ ကွန်ပျူတာများဖြင့် မဟုတ်) အသုံးပြုပြီး ဂြိုလ်များ ရွေ့လျားမည့် လမ်းကြောင်းများ၊ နေကို လှည့်ပတ်မည့် ဂြိုလ်ပတ်လမ်းများကို ထိုခေတ်အခါက ထူးချွန်ပြောင်မြောက်စွာ တိတိကျကျ ခန့်မှန်းတွက်ထုတ်နိုင်ခဲ့သည်။ သူ၏ Equation ကြောင့် အထက်က ဂြိုလ်ပတ်လမ်းဆိုင်ရာ God-of-the-gaps fallacy သည် အဆုံးသတ်သွားလေတော့သည်။ သို့သော် ဆရာကြီး Newton ကိုယ်တိုင်သည်ပင်လျှင် နောက်ထပ် God-of-the-gaps fallacy ယုတ္တိအမှားတမျိုးကို ထပ်မံကျူးလွန်ခဲ့မိပြန်ပါသည်။ ထိုအကြောင်းအရာကို စိတ်ဝင်စားပါက ယခုဆောင်းပါး၏ ကိုးကားထားသောစာပေအရင်းအမြစ်များထဲမှ တခုဖြစ်သည့် Are gaps in scientific knowledge evidence for God? ဟူသည့် ဆောင်းပါးတွင် ကိုယ်တိုင်သွားရောက်ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်ပါသည်။ ဆရာကြီး Newton ကဲ့သို့ ထူးချွန်ပြောင်မြောက်သောသူပင်လျှင် God-of-the-gaps fallacy ကို ကျူးလွန်ခဲ့ဖူးသည့်အတွက် ကျွန်တော်တို့ သာမန်လူများသည်လည်း ဘုရားသခင်တည်ရှိခြင်း၊​ မတည်ရှိခြင်းအကြောင်း ကျိုးသင့်ကြောင်းသင့် ဆွေးနွေးငြင်းခုန်သည့်အခါ God-of-the-gaps ယုတ္တိအမှားကို မကျူးလွန်မိစေရန် အထူးသတိပြုရှောင်ရှားသင့်ပေသည်။