ဒီမေးခွန်းမျိုးက rhetorical question မေးခွန်းအမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ Rhetorical question ဆိုတာ အဖြေမလိုသော်လည်း ထိရောက်စေလို၍ မေးတဲ့ မေးခွန်းမျိုးကို ပြောတာပါ။ နေ့စဉ်ဘဝမှာလည်း ကျွန်တော်တို့ rhetorical question တွေ မကြာမကြာသုံးကြလေ့ရှိပါတယ်။ ဥပမာ ဒီလိုမေးခွန်းမျိုးတွေပေါ့ … “စာမကျက်ဘဲ စာမေးပွဲအောင်မလား” တို့၊ ခုလိုကပ်ဘေးကာလမှာဆိုရင် “အပြင်သွားမယ့်ဟာကို Mask မတပ်လို့ရမလား” တို့လို အဖြေမလိုတဲ့ မေးခွန်းအမျိုးအစားတွေပေါ့။ စာမကျက်ရင် စာမေးပွဲအောင်မှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ သိပြီးသားပါ။ အဖြေလိုချင်လို့ မေးတာမဟုတ်ဘူး၊ စာကျက်စေချင်တာကို ပေါ်လွင်ထိရောက်စေချင်လို့ တမင်သက်သက်မေးတာမျိုးပေါ့။ စာဖတ်သူများအနေနဲ့ “ငါက ထာဝရဘုရားသခင်၊ ငါ့ကို ပြပ်ဝပ်ကိုးကွယ်ကြစေ” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျဖြင့် မင်းတို့ ကျမ်းစာ(Bible)ရဲ့ ဘယ်နေရာမှာများ သခင်ယေရှုက ပြောခဲ့လို့လဲ ဆိုပြီး ကိုယ့်ရဲ့ ဘာသာခြားမိတ်ဆွေတွေကနေ မေးတာမျိုး ခံရဖူးပါသလား။ စာရေးသူတော့ မတူညီတဲ့ ဘာသာတရားအကြောင်းတွေ ဆွေးနွေးငြင်းခုန်တိုင်း တဖက်လူဘက်ကနေ အမြဲလိုလို အမေးခံရလွန်းလို့ ရိုးတောင်ရိုးနေပါပြီ။ အထူးသဖြင့် သခင်ယေရှုဘုရားကို မကိုးကွယ်တဲ့သူတွေက အမေးများပါတယ်။ အကယ်လို့ အဲ့လို မေးခွန်းမျိုး အမေးခံရဖူးတယ်၊ ဘယ်လိုပြန်ဖြေရမှန်းမသိဘူးဆိုရင်တော့ ယခုဆောင်းပါးက သင့်အတွက်ဖြစ်ပါတယ်။ တခါမှအမေးမခံရဖူးဘူးဆိုလည်း အကျိုးမယုတ်ပါဘူး။ စိတ်မပူပါနဲ့…. တနေ့နေ့တချိန်ချိန်မှာ သင်လည်း အမေးခံလာရမှာမို့လို့ ဘယ်လိုပြန်ဖြေရမလဲဆိုတာကို သိဖို့ ယခုစာကို ဖတ်ပြီး သမ္မာကျမ်းစာနဲ့ ချိန်ထိုးကာ အစဉ်အမြဲ အသင့်ပြင့်ဆင်ထားပါ (၁ ရှင်ပေတရု ၃:၁၅) ။
အင်္ဂလိပ်လိုဆိုရင် Where did Jesus say in your Bible, “I am God and worship me.”? ဆိုပြီး အမေးခံရမှာပါ။ “ငါက ထာဝရဘုရားသခင်၊ ငါ့ကို ပြပ်ဝပ်ကိုးကွယ်ကြစေ” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျဖြင့် မင်းတို့ ကျမ်းစာ(Bible)ရဲ့ ဘယ်နေရာမှာများ သခင်ယေရှုက ပြောခဲ့လို့လဲ ဆိုပြီး အမေးများဆုံးလူတွေကတော့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်များ (Muslims) ၊ ရဟူဒီဘာသာဝင်များ(Judaism) နဲ့ ယေဟောဝါသက်သေခံဘာသာဝင်များ (Jehovah Witnesses) တို့ပဲ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲ့ဒီဘာသာဝင်တွေက သခင်ယေရှုရဲ့ ဘုရားသခင်ဇာတိတော်ရှိခြင်း(The deity of Jesus Christ) ကို လက်မခံကြတဲ့အတွက်ဖြစ်ပါတယ်။ တနည်းအားဖြင့် ခရစ်ယာန်များကဲ့သုိ့ သခင်ယေရှုကို ထာဝရဘုရားသခင်အဖြစ် မကိုးကွယ်ကြပါဘူး။ မြန်မာပြည်မှာ ရဟူဒီဘာသာဝင်များအလွန်နည်းပါးတဲ့အတွက် ခုနကလို မေးခွန်းကို မေးတဲ့သူအများစုဟာ မွတ်စလင်များဖြစ်ကြပြီး ဒုတိယကတော့ ယေဟောဝါသက်သေခံတွေပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ (တချို့ ဘာသာရေးဗဟုသုတအလွန်အားနည်းတဲ့ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တွေက ယေဟောဝါသက်သေခံများ (Jehovah Witnesses) ကို နှစ်ခြင်းတို့၊ အေဂျီ တို့လို ခရစ်ယာန်ဂိုဏ်းကွဲတွေအများကြီးထဲကမှ တခုအပါအဝင်လို့ထင်နေကြတယ်။ မဟုတ်ဘူးနော်… သူတို့ကိုယ်တိုင်က ပါးစပ်က “ခရစ်ယာန်” တွေပါလို့ တဖွဖွပြောနေလည်း ယေဟောဝါသက်သေခံဘာသာဝင်တွေက ခရစ်ယာန်ကို မဟုတ်တာပါ။ အပင်က ဘာအပင်မှန်းသိချင်ရင် အပင်ရဲ့အသီးကိုကြည့်ပါလို့ သခင်ဘုရား သတိပေးခဲ့တယ်နော်။ ပါးစပ်က “ခရစ်ယာန်” လို့ပြောတိုင်း “ခရစ်ယာန်” မဟုတ်ပါ။ ဒီဆောင်းပါးက ယေဟောဝါသက်သေခံဘာသာဝင်များအကြောင်း မဟုတ်လို့ ဒီလောက်ပါပဲ။ သူတို့ ယုံကြည်ချက်တွေကို ပိုသိချင်ရင် သူတို့ Official website မှာ သွားလေ့လာနိုင်ပါတယ်။ ခရစ်ယာန်မှန်ရင် သခင်ယေရှုကို ကိုးကွယ်တယ်။ သူတို့ ခရစ်ယာန်ဟုတ်မဟုတ် သိချင်ရင် ယေရှုကို ဘုရားသခင်အဖြစ် ကိုးကွယ်လားလို့ Rhetorical questionတခွန်းတည်းသာ မေးလိုက်ပါ။ ခရစ်ယာန်ဆိုတာ သခင်ယေရှုကို ကိုးကွယ်သူတွေကို ပြောတာမှန်း မွတ်စလင်တွေတောင် သိကြပါတယ်။ သိလို့ပဲ အခုလို ဒီဆောင်းပါးရဲ့ ေခါင်းစဉ်က မေးခွန်းလိုမျိုး မေးခွန်းတွေကို တမင်မေးနေကြတာေပါ့)
ခရစ်ယာန်တို့လက်စွဲ ထာဝရဘုရားရဲ့ သမ္မာကျမ်းစာထဲမှာ “ငါက ထာဝရဘုရားသခင်၊ ငါ့ကို ပြပ်ဝပ်ကိုးကွယ်ကြစေ” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျနဲ့ သခင်ယေရှု ကြွေးကြော်ခဲ့တဲ့နေရာ ဘယ်နေရာမှာမှ မပါပါဘူး ခင်ဗျာ။ ကျွန်တော်တို့ ယုံကြည်သူခရစ်ယာန်အများစုဟာ သူများက အဲ့လို မေးလိုက်ရင် ရုတ်တရက်ကြောင်သွားပြီး အဲ့စကားစုအတိအကျ (Exact Keywords) ကို သမ္မာကျမ်းစာထဲမှာပါမပါ အပူတပြင်း လိုက်ရှာကြပါတော့တယ်။ တချို့ကလည်း ကိုယ်အလွတ်ရထားတဲ့ကျမ်းချက်တွေထဲမှာများ အဲ့ စကားစုအတိအကျ ပါမလားဆိုပြီး recall ပြန်လုပ်ကြပါတော့တယ်။ ရှာမနေပါနဲ့။ ကျမ်းစာထဲမှာ မပါတဲ့ စကားစုကို သွားရှာနေလည်း ဘယ်တော့မှ ရှာတွေ့မှာမှ မဟုတ်တာ။ ရှာမတွေ့လို့လည်း စိတ်မပူပါနဲ့။ မလန့်သွားပါနဲ့။ သခင်က အဲ့လို ဘာသာခြားတွေလိုချင်တဲ့ စကားစုအတိအကျ (Exact Keywords) သုံးပြီး မကြွေးကြော်ခဲ့တာနဲ့ပဲ ထာဝရဘုရားသခင် မဟုတ်တော့တာမျိုးမှ မဟုတ်တာ။ သူများက ယုံကြည်သူတွေနဲ့ ဆွေးနွေးငြင်းခုန်တဲ့အခါတိုင်း အတွေ့အကြုံနုနယ်တဲ့ ခရစ်ယာန်တွေ အခက်တွေ့အောင် မေးဖို့ ကျမ်းစာထဲမှာ မပါတဲ့ စကားစုကို တမင်ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ တီထွင်တည်ဆောက်ထားတာပါ။ ခရစ်ယာန်တို့ရဲ့ သမ္မာကျမ်းစာ (Bible) ထဲမှာ အဲ့စကားစုအတိအကျနဲ့ ဘယ်မှာမှ မရှိမှန်း သူတို့ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များက အစကတည်းက ကြိုသိထားလို့ တမင် အဲ့လို ဝါကျတည်ဆောက်ပြီး rhetorical question မေးတာပါ။ သူတို့ဘာသာဝင်တွေကိုလည်း အဲ့လိုမေးဖို့ လေ့ကျင့်သင်ကြားထားပုံရတယ်။ သဘောက “အဖြေမလိုဘူး။ မင်းတို့ ကျမ်းစာမှာ မပါမှန်း ငါတို့သိတယ်။ မင်းတို့ ခရစ်ယာန်တွေ မဖြေနိုင်အောင် တမင်မေးတာ။” အဲ့လိုမျိုးေပါ့။ ခရစ်ယာန်တွေ အာရုံထွေပြားသွားအောင်၊ ဇဝေဇဝါဖြစ်သွားအောင် မေးတာ။ သခင်ယေရှုကို ထာဝရဘုရားအဖြစ် မကိုးကွယ်တဲ့ ဘာသာခြားတွေရဲ့ စိတ်ထဲမှာ ခိုအောင်းနေတဲ့အရာက ဘာလဲဆိုတော့ သခင်ယေရှုနှုတ်တော်ကနေ “ငါက ထာဝရဘုရားသခင်၊ ငါ့ကို ပြပ်ဝပ်ကိုးကွယ်ကြစေ” လို့ စကားစုအတိအကျနဲ့အတိအလင်း မကြွေးကြော်ခဲ့လို့ “ယေရှုဟာ ထာဝရဘုရား မဟုတ်ဘူး” လို့ လုံးဝတထစ်ချ လွဲမှားစွာ ကောက်ချက်ချလိုက်တော့တာပါပဲ။ တကယ်တော့ ပညာမဲ့တယ်လို့ ဆိုရမှာေပါ့။ သခင်က အဲ့လိုပြောခဲ့မှ ဘုရားသခင်အဖြစ် ကိုးကွယ်မယ်ဆိုတာကြီးက လုံးဝအဓိပ္ပါယ် မရှိပါဘူး။ သခင်ယေရှု သက်တော်စဉ်တလျောက်လုံးမှာ သခင်ယေရှုဘုရား ဘာတွေဟောပြောသွန်သင်ခဲ့သလဲ၊ ဘယ်လို အမှုတေွပြုခဲ့သလဲဆိုတာကို သူတို့ သေချာမလေ့လာကြတော့ဘူး။ လေ့လာလိုစိတ်လည်း မရှိတော့တာမျိုးေပါ့။
မြင်သာအောင် ဥပမာနဲ့ ပြောပြပါမယ်။ ဒီဥပမာက ကလေးအစ လူကြီးအဆုံး အလွယ်တကူနားလည်နိုင်လို့ ဖြစ်ပါတယ္။ မြန်မာ့ဂုဏ်ဆောင် အဆိုတော် နီနီခင်ဇော်ကို လူတိုင်း သိကြတယ်ဟုတ်? မ နီနီခင်ဇော် က “ကျွန်မက အဆိုတော် ပါရှင့်၊ ကျွန်မကို အားပေးကြပါဦးနော်” ဆိုပြီး သူ အဆိုတော် ဖြစ်ကြောင်းကို ထုတ်ေဖာ်ကြွေးကြော်ပြနေစရာမလိုပါဘူး။ သူအဆိုတော်ဖြစ်ကြောင်း သူ့ရဲ့ လုပ်ရည်ကိုင်ရည်က သက်သေပြပါလိမ့်မယ်။ လက်တွေ့ဘဝမှာလည်း အပြောထက် အလုပ်နဲ့ သက်သေပြတာကိုပဲ လူတိုင်းလိုချင်ကြတာ မဟုတ်လား။ အလုပ်မလုပ်ဘဲ အပြောပဲ ကြီးနေလို့ ရပါသလား။ “ငါက အဆိုတော် ဟေ့” လို့ကြွေးကြော်တဲ့ လူတိုင်းလည်း အဆိုတော် ထဖြစ်သွားတာ မဟုတ်ဘူး။ သူမရဲ့ အသံစွမ်းအား (Vocal Power)၊ သူမရဲ့ သီချင်းဆိုဟန်၊ သီချင်းဆိုခြင်း အတတ်ပညာ စတဲ့ အချက်များစွာက သူမ အဆိုတော်ဖြစ်ကြောင်းကို အတည်ပြုလို့နေပါတယ်။ နားပါတဲ့ လူတိုင်း ဂီတကို ခံစားတတ်ပါတယ်။ နားကြားတဲ့သူတိုင်း ဘယ်သူက သီချင်းဆိုတာကောင်းလဲ၊ မကောင်းဘူးလဲဆိုတာ သူဆိုနေတဲ့ သီချင်းကို နားထောင်ကြည့်တာနဲ့တင် အလိုလိုသိပါတယ်။ ဘယ်သူမဆို “ငါက အဆိုတော် ကွ” ဆိုပြီး ထိုင်ကြွေးကြော်နေလို့ရတယ်၊ ဒါေပမယ့် ထိုင်ကြွေးကြော်တဲ့လူတိုင်း အဆိုတော် ဖြစ်တာ မဟုတ်ဘူး။ တကယ့် အဆိုပညာကို ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်တဲ့သူဟာလည်း သူ့နှုတ်ကနေ“ကျွန်တော်/ကျွန်မက အဆိုတော် ပါ” လို့ ကြွေးကြော်နေစရာမလိုပါဘူး။ သူ့နှုတ်က အဲ့လို စကားစုအတိအကျ မထုတ်ဖော်၊ မကြွေးကြော်လည်း မနီနီခင်ဇော် က အဆိုတော် အစစ်အမှန်ပါပဲ။ ထိုနည်း၎င်းပဲ သခင်ယေရှုရဲ့ သက်တော်စဉ်၊ သခင်ယေရှုရဲ့ နှုတ်ကပတ်တော်နဲ့၊ သခင်ယေရှုရဲ့ ကြန်အင်လက္ခဏာတော်၊ သခင်ယေရှုပြုတော်မူသော အံ့ဖွယ်နိမိတ်လက္ခဏာတော် စတဲ့အချက်များစွာက သခင်ယေရှုသည် ကိုးကွယ်ထိုက်တဲ့ ထာဝရဘုရားသခင် ဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုပေးနေပါတယ်။ သေချာစဉ်းစားကြည့်နော် … ဘယ်သူမဆို “ငါက ထာဝရဘုရားသခင်၊ ငါ့ကို ပြပ်ဝပ်ကိုးကွယ်ကြစေ” ဆိုပြီး ကြွေးကြော်လို့ ရတာပဲနော်။ ခုနက အဆိုတော် ဥပမာလိုေပါ့။ သခင်ယေရှုက “ငါက ထာဝရဘုရားသခင်။ ငါ့ကို ပြပ်ဝပ်ကိုးကွယ်ကြစေ” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျနဲ့ ကြွေးကြော်ခဲ့မှ ထာဝရဘုရားအဖြစ်လက်ခံပါမယ်ဆိုရင် စာရေးသူတောင် သူတို့လိုချင်တဲ့ စကားစုအတိအကျနဲ့ ကြွေးကြော်လို့ရတာပဲ။ ဆိုကြပါစို့ … စာေရးသူက“ငါက ထာဝရဘုရားသခင်၊ ငါ့ကို ပြပ်ဝပ်ကိုးကွယ်ကြစေ” လို့ ကြွေးကြော်ရင်ရော ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်က rhetorical မေးခွန်းမေးတဲ့သူတွေ စာရေးသူကို ပြပ်ဝပ်ပြီး ရှိခိုးကိုးကွယ်မလား။ ဟော … တွေ့တယ် ဟုတ်။ သူတို့မေးတဲ့ rhetorical မေးခွန်းက သူတို့ကိုယ္သူတို့ကိုယ်တောင် ပြန်ပြီးထိုးနှိုက်မိစေတဲ့ Self-defeating question ဖြစ်နေတယ်ဆိုတောင် သူတို့ကိုယ်တိုင် သတိမထားမိကြဘူး … ဝမ်းနည်းစရာ။
“ငါက ထာဝရဘုရားသခင်၊ ငါ့ကို ပြပ်ဝပ်ကိုးကွယ်ကြစေ” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျက ကျမ်းစာထဲမှာ မပါတော့ တချို့ခရစ်ယာန်တွေက ဇဝေဇဝါ စဖြစ်ပြီ။ “ဟာ … ဟုတ်တယ်နော်။ ငါတို့ ကျမ်းစာထဲမှာတောင် မပါတာဆိုတော့ သခင်ယေရှုက လူ့ဇာတိခံယူတဲ့ ထာဝရဘုရားသခင်မှ ဟုတ်ရဲ့လား” တွေဖြစ်လာရော။ အဲ့လိုဖြစ်လာတိုင်း ခုနက အဆိုတော် ဥပမာကိုသာ ပြေးမြင်လိုက်ပါ ခင်ဗျာ။ ဒါဆိုရင် သူများက အဲ့လို မေးလာရင် ခရစ်ယာန်တယောက်အနေနဲ့ ဘာလုပ်ရမလဲ။ အရင်ဆုံး စိတ်ကို တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်ပဲ ထားပြီး “သင်တို့ လိုချင်တဲ့ စကားစုအတိအကျ နဲ့တော့ သမ္မာကျမ်းစာ(Holy Bible)ထဲမှာ မရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် သခင်ယေရှုက ဘုရားသခင်ဖြစ်ကြောင်းကို ကိုယ်တော်ရဲ့ ခိုင်မာကျစ်လစ်တဲ့ ကြွေးကြော်ချက်များစွာရှိတယ်” လို့ပြန်ပြောပြီး သူတို့ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို စောင့်ပါ။ သူတို့က “ဒါဆိုရင် အဲ့ဒါတွေက ဘာတွေလဲ”လို့ မေးလာရင် ရှင်ဟောဟန်ခရစ်ဝင် ၁၄:၆–၁၁ လို ကျမ်းပိုဒ်တွေကို သူတို့ကို စိတ်ရှည်စွာရှင်းပြပါ။ စာရေးသူရဲ့အတွေ့အကြုံအရ အဲ့ဒီလို မေးခွန်းမျိုးမေးတဲ့ ဘာသာခြားအများစုက “ဟင့်အင်း … ငါ ခုနကမေးတဲ့ စကားစု အတိအကျနဲ့ ပါမှ ယေရှုကို ထာဝရဘုရားအဖြစ် ကိုးကွယ်မယ်” လို့ ပြန်ပြောကြတာ အမြဲကြားရတယ်။ သူတို့က နဂိုကတည်းက သမ္မာတရားကို သိချင်လို့မှ မဟုတ်တာ။ တိုက်ခိုက်ရှုံ့ချချင်လို့ကို တမင်မေးတာဖြစ်တဲ့အတွက် တခြားကျမ်းချက်တွေပြတာကို သူတို့က လက်ခံမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါဆိုရင် ဝမ်းသာစရာပါ။ ယုံကြည်သူတွေက သူတို့ အသုံးချတဲ့ နည်းဗျူဟာကိုပဲ လိမ်မာပါးနပ်စွာ ပြန်အသုံးချလိုက်ရုံပါပဲ။
ခရစ်ယာန်တွေအနေနဲ့ ဆောင်းပါးေခါင်းစဉ်ပါ မေးခွန်းအတိုင်းမေးလာရသည့်အခါတိုင်း ဘာသာခြားများကို အောက်ပါအတိုင်း Rhetorical question ပြန်မေးပြီး အလွယ်တကူလေးပဲ လိမ္မာပါးနပ်စွာခုခံချေပလို့ရကြောင်း မွတ်စလင်ဘာသာရေးဓမ္မပညာရှင်များစွာ၊ မွတ်စလင်ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များစွာနဲ့ မကြာခဏစကားရည်လုပွဲတွေလုပ်လေ့ရှိတဲ့ အလွန်ထင်ရှားတဲ့ အမေရိကန်လူမျိုး Christian Apologist ဆရာကြီး David Wood က ဒီလို သင်ပေးပါတယ်။ မွတ်စလင်များက ခရစ်ယာန်သမ္မာကျမ်းစာထဲမှာ မပါတဲ့ “ငါက ထာဝရဘုရားသခင်၊ ငါ့ကို ပြပ်ဝပ်ကိုးကွယ်ကြစေ” ဆိုတဲ့ စကားစုကို သူတို့အလိုရှိသလို တည်ဆောက်ထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် ခရစ်ယာန်များကလည်း သမ္မာကျမ်းစာထဲမှာ မပါတဲ့ ဝါကျတခုကို မိမိတို့ အလိုရှိသလို တည်ဆောက်ပြီး rhetorical မေးခွန်းပြန်မေးပြီး ချေပလို့ရပါတယ်တဲ့။ သူ့အတွေ့အကြုံအရ အဲ့ဒီမေးခွန်းက မွတ်စလင်ပေါင်းများစွာကို ပြန်ပြီး နှုတ်ဆိတ်သွားစေပါတယ်တဲ့။ သူတို့ မဖြေနိုင်ပါဘူး။ ဆရာကြီး David Wood ဆိုလိုတာ ဒီလို ဝါကျမျိုးပါ … “ငါက ထာဝရဘုရားသခင် မဟုတ်ဘူး၊ ငါ့ကို မကိုးကွယ်ကြပါလေနှင့်” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျဖြင့် ကျမ်းစာ(Bible)ရဲ့ ဘယ်နေရာမှာများ သခင်ယေရှုက ပြောခဲ့လို့လဲ ပြန်မေးလိုက်ပါတဲ့။ သူတို့ နှုတ်ဆိတ်သွားလိမ့်မယ်တဲ့။ စာရေးသူရဲ့ အတွေ့အကြုံအရ တကယ်အလုပ်ဖြစ်ပါတယ်…သူတို့ စွံ့အသွားပါတယ်။ သူတို့ကို ပြန်ပြီး အခက်တွေ့စေတာမျိုးပေ့ါ။ နဂိုကတည်းက မွတ်စလင်ေတွ မေးတဲ့မေးခွန်းကရော၊ ခရစ်ယာန်တွေပြန်မေးတဲ့မေးခွန်းကရော rhetorical မေးခွန်းတွေပဲ ဖြစ်နေလို့ အဖြေမလိုဘူးလေ။ မေးခွန်းကို မေးခွန်းနဲ့ လိမ်မာပါးနပ်စွာပြန်ချေဖျက်လိုက်တဲ့သဘောပေါ့။ ဒါကိုမှ ပညာရှိတယ်လို့ ေခါ်တယ်။ တချို့က အဲ့လိုမေးလိုက်ရင် ခရစ်ယာန်ကျမ်းစာထဲက ဟိုတစဒီတစဆွဲထုတ်ပြပါလိမ့်မယ်… ဥပမာ .. သခင်ယေရှုက “ငါ့ခမည်းတော်က ငါ့ထက်သာ၍ကြီးမြတ်တယ်” ဆိုတဲ့ သခင်မိန့်ခဲ့တဲ့ကျမ်းတွေကို သူတို့ တသီတသန်းကြီးထုတ်ပြပါလိမ့်မယ်။ သခင်ယေရှုက ဘာလို့အဲ့လိုမိန့်ခဲ့တာလဲဆိုတဲ့ဆိုလိုရင်းအမှန်ကို သူတို့ မသိကြဘူး၊ စိတ်လည်း မဝင်စားကြဘူး။ သူတို့က ခရစ်ယာန်တွေထက်တောင် ကျမ်းစာပိုပြီးပိုင်နိုင်ကျွမ်းကျင်တဲ့ ပုံစံဖမ်းကြတာေပါ့။ အဲ့အချိန်ကျရင် ခရစ်ယာန်တွေအနေနဲ့ အထင်လည်းကြီးစရာမလိုသလို၊ ရှိန်နေစရာလည်း မလိုပါဘူး။ သူတို့ကလည်း စကားစုအတိအကျ နဲ့လိုချင်တယ်လို့ မေးခဲ့တာမို့လို့ ခရစ်ယာန်တွေကလည်း သူတို့ ဟိုတစဒီတစဆွဲထုတ်လာတဲ့ ကျမ်းချက်တွေကို ဂရုစိုက်နေစရာမလိုဘဲ မိမိတို့လည်း “ငါက ထာဝရဘုရားသခင် မဟုတ်ဘူး၊ ငါ့ကို မကိုးကွယ်ကြပါလေနှင့်” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျဖြင့် ကျမ်းစာထဲမှာပါကြောင်း ပြန်ပြီးသက်သေပြတာကိုပဲ လိုချင်တယ်လို့သာပြောလိုက်ပါ။ အဲ့လို စကားစုအတိအကျနဲ့ကျမ်းစာထဲမှာပါကြောင်း သက်သေပြနိုင်ရင် မိမိသည်လည်း သခင်ယေရှုကို ထာဝရဘုရားအဖြစ် ကိုးကွယ်ခြင်းမှ ရာသက်ပန်စွန့်လွှတ်ပါမယ်လို့ အခိုင်အမာပြောဆိုလိုက်ပါ။
ဒါဆို “ငါက ထာဝရဘုရားသခင် မဟုတ်ဘူး၊ ငါ့ကို မကိုးကွယ်ကြပါလေနှင့်” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျ နဲ့သမ္မာကျမ်းစာထဲက ကျမ်းချက်အတိအကျလိုချင်ကြောင်းမေးခြင်းက မွတ်စလင်တွေနဲ့ ယေဟောဝါသက်သေခံတွေကို ဘာလို့ အဲ့လောက်တောင် ပြန်ပြီး အခက်တွေ့သွားစေရတာလဲဆိုတော့ အဲ့စကားစုက မွတ်စလင်များကဲ့သို့ပင် ခရစ်ယာန်တို့ စိတ်ကြိုက်ဖန်တီးတည်ဆောက်တဲ့ဝါကျမို့လို့ ကျမ်းစာထဲမှာ လုံးဝမရှိတဲ့အတွက်ကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ သခင်ယေရှုက “ငါက ထာဝရဘုရားသခင်၊ ငါ့ကို ပြပ်ဝပ်ကိုးကွယ်ကြစေ” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျနဲ့ ကျမ်းစာထဲက ကျမ်းချက်အတိအကျနဲ့သက်သေပြနိုင်မှ ထာဝရဘုရားအဖြစ်လက်ခံကိုးကွယ်ပါမယ်လို့ ခံယူထားကြတာမို့ ခရစ်ယာန်များဘက်က မေးတဲ့ “ငါက ထာဝရဘုရားသခင် မဟုတ်ဘူး၊ ငါ့ကို မကိုးကွယ်ကြပါလေနှင့်” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျ နဲ့ကျမ်းစာထဲက ကျမ်းချက်အတိအကျနဲ့သက်သေပြနိုင်မှ ထာဝရဘုရားအဖြစ်ကနေ ရာသက်ပန်စွန့်လွှတ်မယ်လို့ ပြောဆိုချက်ဟာ သူတို့မေးခွန်းကို ချေဖျက်ပြီးသားဖြစ်သွားပါတယ်။ တဖက်လူရဲ့ မိုက်မဲမှုကို မိမိရဲ့ ပါးနပ်မှုနဲ့ ပညာရှိစွာ ချေပလိုက်တဲ့သဘောပေါ့။ ဒါကြောင့် စာဖတ်သူများအနေနဲ့ ဆောင်းပါးခေါင်းစဉ်ပါအတိုင်း rhetorical မေးခွန်းအမေးခံရသည့်အခါတိုင်းမှာ ကျမ်းစာထဲမှာလုံးဝ မပါတဲ့ ဝါကျတွေကို လိုသလို တည်ဆောက်ပြီး ပြန်သာမေးလိုက်ပါ။ ဥပမာ …
သခင်ယေရှုက “ငါက ထာဝရဘုရားသခင် မဟုတ်ဘူး ၊ ငါ့ကို မကိုးကွယ်ကြပါလေနှင့်” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျ(Exact Keywords)နဲ့ ကျမ်းထဲ(Bible)မှာ အတိအလင်းကြွေးကြော်ခဲ့မှသာလျှင် သခင်ယေရှုဟာ ထာဝရဘုရားသခင် မဟုတ်ကြောင်း လက်ခံမယ်လို့ ပြန်ပြောပါ။
ထို့အတူ …
“ငါက ထာဝရဘုရားသခင် မဟုတ်ဘူး ၊ ငါက သာမန်လူသားတဦးသာဖြစ်တယ်”
“ငါက အလ္လာရှင်မြတ်ရဲ့ တမန်တော် ပရောဖက်မျှသာ ဖြစ်တယ် ၊ ငါက ထာဝရဘုရားမဟုတ်ဘူး”
“ငါက ယေဟောဝါရဲ့ သားဦးမျှသာ ဖြစ်တယ် ၊ ငါက ထာဝရဘုရားမဟုတ်ဘူး”
“ငါက ယေဟောဝါမဟုတ်ဘူး ၊ ငါ့ကို မကိုးကွယ်ကြပါနှင့်”
“ငါက ကောင်းကင်တမန်မင်း မိက္ခေလ ဖြစ်တယ် ၊ ငါက ယေဟာေဝါထာဝရဘုရားမဟုတ်ဘူး” စသဖြင့် ထိုကဲ့သို့စကားစုအတိအကျ(Exact Keywords)များနဲ့ ကျမ်းထဲ(Bible)မှာ အတိအလင်းကြွေးကြော်ခဲ့မှသာလျှင် သခင်ယေရှုဟာ ထာဝရဘုရားသခင် မဟုတ်ကြောင်း လက်ခံမယ်လို့ ပြန်ပြောပါ။ သူတို့ မေးခွန်းရဲ့ မိုက်မဲမှုနဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကင်းမဲ့မှုကို သူတို့ သဘောပေါက်သွားပါလိမ့်မယ်။
သခင်ဘုရားရဲ့ ဘုရားဇာတိတော်ရှိခြင်း၊ တနည်းအားဖြင့် သခင်ယေရှုသည် လူ့ဇာတိခံယူခဲ့ေသာ ထာဝရဘုရားသခင်စင်စစ် ဖြစ်တော်မူကြောင်းကို ပိုမိုနားလည်သဘောပေါက်၍ စစ်မှန်သောယုံကြည်ခြင်း၌ မြဲမြံခိုင်ခံ့စေရန် ရှင်ဟောဟန်ခရစ်ဝင် ၁၄:၆–၁၁ ကို ခုပဲ ဖတ်ရှုလေ့လာနှလုံးသွင်းပါလို့ မေတ္တာဖြင့် တိုက်တွန်းပါရစေ။
ဒါကြောင့် “ငါက ထာဝရဘုရားသခင်၊ ငါ့ကို ပြပ်ဝပ်ကိုးကွယ်ကြစေ” ဆိုတဲ့ စကားစုအတိအကျဖြင့် မင်းတို့ ကျမ်းစာ(Bible)ရဲ့ ဘယ်နေရာမှာများ သခင်ယေရှုက ပြောခဲ့လို့လဲ ဆိုပြီး ကိုယ့်ရဲ့ ဘာသာခြားမိတ်ဆွေတွေကနေ မေးတာမျိုး ခံရသည့်အခါတိုင်း အထက်ပါ rhetorical မေးခွန်းများ ပြန်လည်မေးခြင်းအားဖြင့် ပါးနပ်စွာဖြင့် ခုခံချေပလိုက်ပါ။ သို့သော် သမ္မာတရားကို အမှန်တကယ်သိလိုသည့် စိတ်ဖြင့် မေးသည့် ဘာသာခြားမိတ်ဆွေများကိုလည်း စိတ်ရှည်သည်းခံစွာဖြင့် သမ္မာတရားကို မေတ္တာတရားဖြင့် ဝေမျှနိုင်ရန် အစဉ်အမြဲ အသင့်ရှိနေပါ ခင်ဗျာ။ သခင်ယေရှုဘုရား၏ နာမတော်သည် ကမ္ဘာအဆက်ဆက် ဘုန်းကြီးပါစေ။
“စိတ်နှလုံးထဲ၌ ထာဝရအရှင်ဘုရားသခင်ကို ရိုသေခြင်းရှိကြလော့။ သင်တို့မြော်လင့်ခြင်း၏ အကြောင်းကို မေးမြန်းသောသူရှိသမျှတို့အား၊ နူးညံ့သောသဘော၊ ကြောက်ရွံ့သောသဘောနှင့် ပြန်ပြော ခြင်းငှါ၊ ကာလအစဉ်မပြတ် အသင့်ရှိနေကြလော့။“
(ရှင်ပေတရု ဩဝါဒစာ ပဌမစောင် ၃း၁၅)
မိုက်မဲ၍ ပညာကင်းသော ပုစ္ဆာအမေးတို့သည် ရန်ပွားစေတတ်သည်ဟု သိမှတ်၍ပယ်ရှားလော့။– သခင်ဘုရား၏ ကျွန်သည် ရန်မတွေ့ရ။ ခပ်သိမ်းသော သူတို့အား ဖြည်းညင်းစွာ ပြုသောသူ၊ ဆုံးမ ဩဝါဒပေးခြင်းအမှု၌ လိမ္မာသောသူ၊ သည်းခံနိုင်သောသူ ဖြစ်ရမည်။– ဆီးတားငြင်းခုံသောသူတို့ကို နူးညံ့သိမ်မွေ့စွာ ဆုံးမရမည်။ သမ္မာတရားကို ဝန်ခံခြင်းအလိုငှာ၊ နောင်တကို ဘုရားသခင် ပေးကောင်းပေးတော်မူ၍၊– မာရ်နတ်၏ အလိုအတိုင်း ဖမ်းမိသောထိုသူတို့သည် သတိရ၍၊ ထိုဖမ်းမိရာမှ လွတ်ခြင်းသို့ ရောက်ကောင်း ရောက်ကြလိမ့်မည်။
(တိမောသေဩဝါဒစာ ဒုတိယစောင် ၂:၂၃–၂၆)
ယေရှုက၊ ငါသည် လမ်းခရီးဖြစ်၏။ သမ္မာတရားလည်းဖြစ်၏။ အသက်လည်းဖြစ်၏။ ငါ့ကို အမှီမပြုလျှင် အဘယ်သူမျှ ခမည်းတော်ထံသို့မရောက်ရ။
(ရှင်ယောဟန်ခရစ်ဝင် ၁၄:၆)
ယေရှုက၊ ဖိလိပ္ပု၊ ဤမျှကာလပတ်လုံး ငါသည်သင်တို့နှင့်အတူရှိပြီးမှ သင်သည် ငါ့ကို မသိသေးသလော။ ငါ့ကိုမြင်သောသူသည် ခမည်းတော်ကိုမြင်၏။ သို့ဖြစ်လျှင်၊ ခမည်းတော်ကို အကျွန်ုပ်တို့အား ပြတော်မူပါဟု သင်သည်အဘယ်သို့ ဆိုရသနည်း။
(ရှင်ယောဟန်ခရစ်ဝင် ၁၄:၉)
သင်သည်အဘယ်သူထံ၌ နည်းခံခဲ့ပြီးသည်ကိုလည်းကောင်း၊– ယေရှုခရစ်ကို ယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းအလိုငှာ ပညာကိုပေးနိုင်သော ဓမ္မကျမ်းစာကို ငယ်သောအရွယ်မှစ၍ လေ့ကျက်သည်ကိုလည်းကောင်း သိမှတ်သည်နှင့်၊ အထက်ကသင်၍ နှလုံးသွင်းမိသော အယူဝါဒ၌ တည်နေလော့။
(တိမောသေဩဝါဒစာ ဒုတိယစောင် ၃:၁၄–၁၅)
…. ထိုခရစ်တော်သည်လည်း ခပ်သိမ်းသောအရာတို့ကို အစိုးရတော်မူ၍ ထာဝရမင်္ဂလာရှိတော်မူသော ဘုရားသခင်ဖြစ်တော်မူ၏။ အာမင်။
(ရောမဩဝါဒစာ ၉:၅)